O Φρανκ Λόιντ Ράιτ (γεννηθείς Frank Lincoln Wright, 8 Ιουνίου 1867, απεβίωσε 9 Απριλίου 1959) ήταν Αμερικανός (Ουαλικής καταγωγής) αρχιτέκτονας, διακοσμητής, συγγραφέας, και εκπαιδευτικός, με περισσότερα από 1000 προσχέδια στο ενεργητικό του, τα οποία απέφεραν πάνω από 500 ολοκληρωμένες κατασκευές.
(Το σπίτι του στο Oak Park του Ιλλινόι)
Ο Ράιτ προώθησε την οργανική αρχιτεκτονική (με βασικό παράδειγμα την οικία Fallingwater), ήταν ο ηγέτης του αρχιτεκτονικού κινήματος των "εξοχικών σπιτιών" (Prairie School, με βασικά παραδείγματα τις οικίες Robie και Westcott) και ανέπτυξε την ιδέα του ουσονικού σπιτιού (usonian home), με βασικό παράδειγμα την οικία . Η δουλειά του περιλαμβάνει πρωτότυπα και πρωτοποριακά παραδείγματα πολλών διαφορετικών τύπων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, εκκλησιών, σχολείων, ξενοδοχείων και μουσείων. Ο Ράιτ συχνά σχεδίαζε πολλά εσωτερικά στοιχεία των κτιρίων του, όπως έπιπλα και βιτρό.
Συνέγραψε είκοσι βιβλία και πληθώρα άρθρων, ενώ δημοφιλείς ήταν και οι διαλέξεις του σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η έντονη προσωπική του ζωή αποτελούσε συχνά το επίκεντρο της προσοχής, με προεξάρχουσα τη φωτιά και τους φόνους το 1914 στην οικία Taliesin.
Ήδη γνωστός ενόσω ζούσε, o Ράιτ αναγνωρίστηκε το 1991 από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων ως "ο μεγαλύτερος Αμερικανός αρχιτέκτονας όλων των εποχών".
Πρώιμα χρόνια
Ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ γεννήθηκε στην αγροτική πόλη Richland Center του Ουισκόνσιν των ΗΠΑ το 1867. Παρότι το αρχικό του όνομα ήταν Φρανκ Λίνκολν Ράιτ, το άλλαξε μετά το διαζύγιο των γονιών του, για να τιμήσει την ουαλική οικογένεια της μητέρας του, τους Lloyd Joneses. Ο πατέρας του, Ουίλλιαμ Κάρι Ράιτ, ήταν θαυμαστός, στην τοπική κοινωνία, ρήτορας, δάσκαλος μουσικής, περιστασιακός δικηγόρος και ιερέας. Ο Ουίλλιαμ Ράιτ συνάντησε και παντρεύτηκε την Άννα Λόιντ Τζόουνς, δασκάλα στο σχολείο της κομητείας, όταν εργαζόταν ως διευθυντής στο εν λόγω σχολείο. Και οι δύο γονείς ήταν άτομα με ισχυρή προσωπικότητα και ιδιοσυγκρασιακά ενδιαφέροντα, στοιχεία που μεταλαμπάδευσαν στον Φρανκ. Η μητέρα του είχε την πεποίθηση όντας έγκυος, ότι μεγαλώνοντας το παιδί της θα έχτιζε πανέμορφα κτίρια. Ώθησε το γιο της προς αυτή την κατεύθυνση από νωρίς, διακοσμώντας το βρεφικό δωμάτιο με χαρακτικά Βρετανικών καθεδρικών, ενώ μερικά χρόνια αργότερα του έκανε δώρο ένα εκπαιδευτικό σετ από απλά σχήματα τα οποία μπορούσαν να συνδυαστούν σε τρισδιάστατες συνθέσεις. Ο Ράιτ στην αυτοβιογραφία του μιλά για την επίδραση που είχαν αυτές οι ασκήσεις στην προσέγγισή του στο σχεδιασμό. Πολλά από τα κτήριά του είναι αξιοσημείωτα για την γεωμετρική καθαρότητα που επιδεικνύουν.
Η οικογένεια αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και αυτό οδήγησε τους γονείς του Φρανκ σε διαζύγιο το 1881 (το οποίο οριστικοποιήθηκε το 1885). Μετά το διαζύγιο ο Ουίλλιαμ εγκατέλειψε το Ουισκόνσιν και ο Φρανκ ισχυρίζεται ότι δεν τον ξαναείδε ποτέ. Ως ο μόνος άνδρας της οικογένειας πλέον, ο Φρανκ ανέλαβε την οικονομική υποστήριξη της μητέρας του και των δύο αδελφών του.
Ο Ράιτ φοίτησε στο λύκειο του Μάντισον, όμως δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αποφοίτησε. Έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν ως ειδικός μαθητής το 1886. Το 1887 άφησε το πανεπιστήμιο χωρίς να πάρει πτυχίο (αν και του απενεμήθη τιμητικό διδακτορικό στις Καλές Τέχνες το 1955) και μετακόμισε στο Σικάγο, το οποίο ακόμα ανοικοδομούνταν από την καταστροφική φωτιά του 1871, για να δουλέψει στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Joseph Lyman Silsbee. Μετά από ένα χρόνο άφησε το εν λόγω γραφείο για την εταιρεία αρχιτεκτόνων Adler & Sullivan, ως μαθητευόμενος του Louis Sullivan
To 1889 παντρεύτηκε την πρώτη του γυναίκα, την Κάθριν Λι "Κίττυ" Τόμπιν (1871-1959) και έχτισε το πρώτο του σπίτι σε έκταση που αγόρασε στο Oak Park του Ιλλινόι. Ο γάμος του τον βοήθησε να γίνει πιο γνωστός, καθώς η γυναίκα του ήταν κόρη πλούσιου επιχειρηματία. Από το 1890 ανέλαβε όλα τα οικιστικά σχέδια της εταιρείας που δούλευε. Το 1893 ο Louis Sullivan ανακάλυψε ότι ο Ράιτ δεχόταν και προσωπικές αναθέσεις. Αισθάνθηκε προδομένος και ζήτησε από τον Ράιτ να φύγει από την εταιρεία, κάτι που οδήγησε τον Ράιτ να ξεκινήσει το δικό του γραφείο, δουλεύοντας από το σπίτι του. Μέχρι το 1901 ο Ράιτ απαριθμούσε περίπου πενήντα ολοκληρωμένες κατασκευές, μεταξύ των οποίων πολλές οικίες στο Oak Park.
(Το σπίτι του στο Oak Park του Ιλλινόι)
Ο Ράιτ προώθησε την οργανική αρχιτεκτονική (με βασικό παράδειγμα την οικία Fallingwater), ήταν ο ηγέτης του αρχιτεκτονικού κινήματος των "εξοχικών σπιτιών" (Prairie School, με βασικά παραδείγματα τις οικίες Robie και Westcott) και ανέπτυξε την ιδέα του ουσονικού σπιτιού (usonian home), με βασικό παράδειγμα την οικία . Η δουλειά του περιλαμβάνει πρωτότυπα και πρωτοποριακά παραδείγματα πολλών διαφορετικών τύπων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένων γραφείων, εκκλησιών, σχολείων, ξενοδοχείων και μουσείων. Ο Ράιτ συχνά σχεδίαζε πολλά εσωτερικά στοιχεία των κτιρίων του, όπως έπιπλα και βιτρό.
Συνέγραψε είκοσι βιβλία και πληθώρα άρθρων, ενώ δημοφιλείς ήταν και οι διαλέξεις του σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Η έντονη προσωπική του ζωή αποτελούσε συχνά το επίκεντρο της προσοχής, με προεξάρχουσα τη φωτιά και τους φόνους το 1914 στην οικία Taliesin.
Ήδη γνωστός ενόσω ζούσε, o Ράιτ αναγνωρίστηκε το 1991 από το Αμερικανικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτόνων ως "ο μεγαλύτερος Αμερικανός αρχιτέκτονας όλων των εποχών".
Πρώιμα χρόνια
Ο Φρανκ Λόιντ Ράιτ γεννήθηκε στην αγροτική πόλη Richland Center του Ουισκόνσιν των ΗΠΑ το 1867. Παρότι το αρχικό του όνομα ήταν Φρανκ Λίνκολν Ράιτ, το άλλαξε μετά το διαζύγιο των γονιών του, για να τιμήσει την ουαλική οικογένεια της μητέρας του, τους Lloyd Joneses. Ο πατέρας του, Ουίλλιαμ Κάρι Ράιτ, ήταν θαυμαστός, στην τοπική κοινωνία, ρήτορας, δάσκαλος μουσικής, περιστασιακός δικηγόρος και ιερέας. Ο Ουίλλιαμ Ράιτ συνάντησε και παντρεύτηκε την Άννα Λόιντ Τζόουνς, δασκάλα στο σχολείο της κομητείας, όταν εργαζόταν ως διευθυντής στο εν λόγω σχολείο. Και οι δύο γονείς ήταν άτομα με ισχυρή προσωπικότητα και ιδιοσυγκρασιακά ενδιαφέροντα, στοιχεία που μεταλαμπάδευσαν στον Φρανκ. Η μητέρα του είχε την πεποίθηση όντας έγκυος, ότι μεγαλώνοντας το παιδί της θα έχτιζε πανέμορφα κτίρια. Ώθησε το γιο της προς αυτή την κατεύθυνση από νωρίς, διακοσμώντας το βρεφικό δωμάτιο με χαρακτικά Βρετανικών καθεδρικών, ενώ μερικά χρόνια αργότερα του έκανε δώρο ένα εκπαιδευτικό σετ από απλά σχήματα τα οποία μπορούσαν να συνδυαστούν σε τρισδιάστατες συνθέσεις. Ο Ράιτ στην αυτοβιογραφία του μιλά για την επίδραση που είχαν αυτές οι ασκήσεις στην προσέγγισή του στο σχεδιασμό. Πολλά από τα κτήριά του είναι αξιοσημείωτα για την γεωμετρική καθαρότητα που επιδεικνύουν.
Η οικογένεια αντιμετώπιζε οικονομικά προβλήματα και αυτό οδήγησε τους γονείς του Φρανκ σε διαζύγιο το 1881 (το οποίο οριστικοποιήθηκε το 1885). Μετά το διαζύγιο ο Ουίλλιαμ εγκατέλειψε το Ουισκόνσιν και ο Φρανκ ισχυρίζεται ότι δεν τον ξαναείδε ποτέ. Ως ο μόνος άνδρας της οικογένειας πλέον, ο Φρανκ ανέλαβε την οικονομική υποστήριξη της μητέρας του και των δύο αδελφών του.
Ο Ράιτ φοίτησε στο λύκειο του Μάντισον, όμως δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι αποφοίτησε. Έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο του Ουισκόνσιν ως ειδικός μαθητής το 1886. Το 1887 άφησε το πανεπιστήμιο χωρίς να πάρει πτυχίο (αν και του απενεμήθη τιμητικό διδακτορικό στις Καλές Τέχνες το 1955) και μετακόμισε στο Σικάγο, το οποίο ακόμα ανοικοδομούνταν από την καταστροφική φωτιά του 1871, για να δουλέψει στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Joseph Lyman Silsbee. Μετά από ένα χρόνο άφησε το εν λόγω γραφείο για την εταιρεία αρχιτεκτόνων Adler & Sullivan, ως μαθητευόμενος του Louis Sullivan
To 1889 παντρεύτηκε την πρώτη του γυναίκα, την Κάθριν Λι "Κίττυ" Τόμπιν (1871-1959) και έχτισε το πρώτο του σπίτι σε έκταση που αγόρασε στο Oak Park του Ιλλινόι. Ο γάμος του τον βοήθησε να γίνει πιο γνωστός, καθώς η γυναίκα του ήταν κόρη πλούσιου επιχειρηματία. Από το 1890 ανέλαβε όλα τα οικιστικά σχέδια της εταιρείας που δούλευε. Το 1893 ο Louis Sullivan ανακάλυψε ότι ο Ράιτ δεχόταν και προσωπικές αναθέσεις. Αισθάνθηκε προδομένος και ζήτησε από τον Ράιτ να φύγει από την εταιρεία, κάτι που οδήγησε τον Ράιτ να ξεκινήσει το δικό του γραφείο, δουλεύοντας από το σπίτι του. Μέχρι το 1901 ο Ράιτ απαριθμούσε περίπου πενήντα ολοκληρωμένες κατασκευές, μεταξύ των οποίων πολλές οικίες στο Oak Park.